اخبار اداره کل هرمزگان بيشتر

استاندارد 5623

ماهی تازه- ویژگی ها

این استاندارد برای تعیین درجه بندی، ویژگی ها و شرایط نمونه برداری انواع گونه های ماهی حلال گوشت تازه، تدوین شده است. منظور از ماهی تازه، ماهی صید شده ای است که دوره جمود نعشی را طی نموده و بدون انجام هیچگونه فرایند آماده سازی، به بازار مصرف عرضه می شود.
پیش از ارائه مطالب لازم است عبارات و اصطلاحات زیر تعریف گردد:

  • جمود نعشی: عبارتست از صلابت ماهی پس از مرگ که این امر در نتیجه یک سری تغییرات پیچیده در بافتها به وقوع می پیوندد. به گونه ای که پیش از جمود نعشی، ماهیچه ها نرم، سست و انعطاف پذیر هستند ولی با شروع جمود ، ماهیچه ها شروع به سقت و سخت شدن کرده و دیگر به تحریک ها واکنش نشان نمی دهند.
  • برانش ها (آبشش ها): از اجزاء تنفسی ماهی هستند و در حالت طبیعی به رنگ قرمز روشن دیده می شوند.
  • اتولیز: به تجزیه تدریجی و خودبه خود بافت ماهی گفته می شود که توسط آنزیم های موجود در بدن ماهی صورت می گیرد. در نتیجه این امر، بافت ها نرم شده و زمینه برای فعالیت میکروارگانیسم های عامل فساد فراهم می گردد.
  • فلس: پولک روی بدن ماهی است که بطور یکنواخت و مرتب، سطح پوست ماهی را پوشانده و از نوعی پروتئین به نام کلاژن ساخته شده است.
  • بهر: مقدار معینی از ماهی صید شده است که تحت شرایط فرضی ثابت و یکنواخت حاصل شده است.
در این استاندارد ماهی ها ازنظر اندازه به سه دسته تقسیم می شوند:
  1. ماهی ریز: ماهی ای است که اندازه آن، حداکثر 15 سانتیمتر باشد.
  2. ماهی متوسط: ماهی ای است که اندازه آن، بین 15 تا 50 سانتیمتر باشد.
  3. ماهی درشت: ماهی ای است که اندازه آن، بیش از 50 سانتیمتر باشد.
همچنین ماهی های تازه صید شده از نظر "تازگی" به دو دسته درجه یک و درجه  دو تقسیم بندی می شوند:
ردیف مشخصات ماهی درجه یک ماهی درجه دو
1 وضع ظاهری
(قسمت خارجی)
ماهی بدون آسیب دیدگی جسمی است.
شکل جسم کامل و با صلابت است.
پولک ها سالم و مرتب است.
مردمک چشم تمیز و شفاف است.
پوست براق و طبیعی است.
آبشش ها به رنگ قرمز گلی و شفاف است.
ماهی، نشانی از لاغری ناشی از تخم ریزی ندارد.
ماهی بدون آسیب دیدگی پوست است.
چشم ها کمی افتاده و قرنیه حالت مرده دارد.
رنگ پوست تقریبا مات است.
آبشش ها به رنگ قرمز روشن است.
روی پوست و برانش ها، مخاط بصورت کدر وجود دارد.
2 وضع ظاهری
(قسمت داخلی)
پیرامون اندام های داخلی کاملا حفظ شده است.
دیواره حفره داخلی جسم ماهی بدون تغییر ناشی از اتولیز باشد.
پیرامون اندام های داخلی روشن است.
روی دیواره حفره شکمی ماهی، خالهای زرد به مقدار کم وجود دارد.
ماهیچه های سطحی کمی نرم و شل است.
3 وضع بافت دارای گوشت سفت و ارتجاعی بوده بصورتی که براثر فشار انگشت برروی ماهی، سریعا به حالت اول بر می گردد.
گوشت محکم به استخوان چسبیده است.
تا حدودی حالت ارتجاعی ضعیف بوده ولی پایدار است و قوام گوشت حفظ شده است.
پس از فشار انگشت برروی ماهی به تدریج به حالت اول بر می گردد.
4 بو بوی پوست و برانش ها، اندامهای داخلی و گوشت، ویژه ماهی تازه است. بوی پوست و برانش ها، اندامهای داخلی، عمدتا نمایانگر ماهی تازه است.























ویژگی های فیزیکی ماهی تازه
نیز باید مطابق جدول فوق باشد. لازم به ذکر است که "هرگونه بوی غیرطبیعی و نامطبوع مانند بوی شیر کهنه، بوی نان تخمیر شده، بوی کپک، بوی اسیدهای چرب، بوی آمونیاک و مانند آن از عوامل ناپذیرفتنی است و غیرقابل قبول می باشد. بررسی بو در گوشت ماهی باید در دمای کمتر از 15 درجه سلسیوس انجام شود.

ویژگی های میکروبی ماهی تازه نیز با استاندارد ملی 1-2394 (ماهی و میگو- ویژگی های میکروبی) آزمون و مقایسه می گردد.
نمونه برداری ماهی تازه نیز براساس جدول زیر انجام می گیرد:

تعداد بهر تعداد نمونه (برای ماهی متوسط و درشت) مقدار نمونه (برای ماهی ریز)kg
تا 8
25-9
50-26
100-51
150-101
300-151
بالاتر از 300
2
3
5
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7